Ustawa o szkolnictwie wyższym uchwalona przez Sejm RP 12 września 1990 roku wprowadziła nowe regulacje prawne, które dały uczelniom oczekiwaną autonomię i dużą samodzielność ekonomiczną. Dużym wyzwaniem były ustawowe możliwości kreowania własnych budżetów. Ich podstawą były dotacje resortu oraz, co było nowością, wypracowane środki własne, głównie z odpłatności za niektóre rodzaje studiów i odpłatnej działalności badawczej. Kolejnym ważnym przywilejem ustawowym było opracowywanie statutów i zatwierdzanie ich przez Senaty tych uczelni, które posiadały stosowne uprawnienia akademickie.
Szczególna atmosfera tamtych dni do których przyczyniły się zapewne i nowe rozwiązania legislacyjne były znakomitą okazją do kreowania nowych form aktywności w poszczególnych uczelniach.
Toteż w marcu 1991 roku z inicjatywy ówczesnego rektora krakowskiej WSP miało miejsce spotkanie rektorów uczelni pedagogicznych z całego kraju. Potrzeba kolejnych spotkań sprawiła, że powołano Konferencję Rektorów Wyższych Szkół Pedagogicznych. Jej założycielami byli rektorzy WSP z: Zielonej Góry, Słupska, Olsztyna, Rzeszowa, Bydgoszczy, Częstochowy, Kielc, Siedlec, Warszawy i Krakowa. Przyjęto, że spotkania będą organizowane w miarę potrzeb, nie rzadziej niż dwa razy do roku, kolejno w poszczególnych uczelniach.
Okazało się niebawem, że potrzeba takich spotkań była coraz większa. Sprawiły to problemy jakie wystąpiły, zwłaszcza w obliczu ogromnego wzrostu studentów i malejącej zarazem dotacji na naukę i kształcenie na poziomie wyższym.
Na kolejnym zjeździe w Olsztynie (14-15.V.1996r.) powołano do życia Konferencję Rektorów Uczelni Pedagogicznych (KRUP), a spotkania nabrały charakteru zinstytucjonalizowanego. Przewodniczący konferencji został wkrótce członkiem prezydium Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP), gdzie reprezentował interesy Szkół Pedagogicznych.
W programach obrad KRUP dominowały szeroko rozumiane sprawy kształcenia i dokształcania nauczycieli, dwukierunkowości kształcenia i akredytacji poszczególnych kierunków. Należy w tym miejscu podkreślić, że na podstawie porozumienia uczelni pedagogicznych na rzecz jakości kształcenia z dnia 25 marca 1998r. strony porozumienia postanowiły powołać Komisję Akredytacyjną WSP. Natomiast w dniu 19 maja 1998r. KRUP uchwałą w sprawie zasad postępowania akredytacyjnego powołała Komisję Akredytacyjną Wyższych Szkół Pedagogicznych.
Kolejny nurt dyskusji dotyczył przekształcenia wyższych szkół pedagogicznych w akademie a w kolejnych latach w uniwersytety. Zobowiązani do starań w tym względzie przez swoje Senaty wszyscy Rektorzy przywiązywali do owych przekształceń wielką wagę. Starania te mają długą historię, którą odzwierciedlają liczne dokumenty kierowane do wielu instytucji.
Finansowanie studiów wyższych, niedostatki budżetowe w zakresie inwestycji, dydaktyki, aparatury naukowej były stałymi, a często dyżurnymi tematami spotkań KRUP.
Podejmowano także wiele innych kwestii m.in. rozwój i aktywność badawczą uczelni, współpracę w dziedzinie wykorzystania nowoczesnych technologii i środków realizacji założeń procesu bolońskiego. Omówiono główne założenie tego procesu ze szczególnym uwzględnieniem dwustopniowego i trójstopniowego systemu studiów, ECTS jako system transferu i akumulacji punktów, mobilność studentów i pracowników
Tematami, którym poświecono wiele uwagi były sprawy studenckie, zwłaszcza odpłatności za różne formy studiów, organizacja praktyk pedagogicznych, studencki ruch naukowy, funkcjonowanie samorządu studenckiego.
W omawianym okresie w obszarze szkolnictwa wyższego wystąpiła duża dynamika zmian. Świadczą o tym także kolejne nowelizacje zarówno obowiązujących w szkolnictwie ustaw jak i aktów wykonawczych do tych dokumentów. Wypracowane opinie i uwagi były przez KRUP przekazywane do odpowiednich instytucji.
Tą niezwykle szeroką tematykę KRUP odzwierciedlają dziesiątki przyjętych w dwudziestopięcioleciu uchwał i opinii kierowanych do władz resortu, ale także do Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polski, Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego, Państwowej Komisji Akredytacyjnej.
Wybrane z konieczności przykłady spraw będących przedmiotem obrad KRUP nie wyczerpują wszystkich poruszonych zagadnień zwłaszcza, że w minionym ćwierćwieczu odbyło się około 40 jednodniowych lub dwudniowych zjazdów.
Z prawdziwą satysfakcją należy podkreślić, że wszystkim konferencjom towarzyszyła zawsze liczna grupa zaproszonych osobistości. W każdym posiedzeniu uczestniczyli przedstawiciele resortów nauki lub edukacji w osobach ministrów i wiceministrów, dyrektorów i wicedyrektorów merytorycznych departamentów, a także przedstawiciele Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego.
Przyjemna, serdeczna atmosfera wpływała nie tylko na niezwykle życzliwą współpracę, ale i na zawiązywanie się więzi przyjaźni.
mgr Mirosław Oset
Sekretarz KRUP
w latach 1991-2008